جوانی و مد
جوانی و مد
هموطن سلام :دین مبین اسلام همواره بر آراستگی تاکید کرده و به آن توجهات خاصی داشته است؛ اما مرز بین "آراستگی" و آنچه به عنوان "خودنمایی غیر معقول" شناخته می‌شود چیست و علت گرایش جوانان به استفاده از مدل و مدهای روز بخصوص در میان دختران چیست؟
هموطن سما بابایی-جوانی خصوصیات خاص خود را دارد که هیچ گریزی از آن نیست، یکی از نیازهایی که به شکل مستقیم با سن جوانی ارتباط دارد، نیاز به آراستگی است به طوری که کلیه جامعه شناسان و روانشناسان متفق القول هستند که جوانان در سنی خاص نیاز به پوشیدن انواع خاصی از لباس دارند که حس خودنمایی آنان را تا حد زیادی مرتفع ساخته و از طرفی دارای رنگ‌های شاد و جذاب باشد.
از طرفی دین مبین اسلام نیز همواره بر آراستگی تاکید کرده و به آن توجهات خاصی داشته است؛ اما مرز بین "آراستگی" و آنچه به عنوان "خودنمایی غیر معقول" شناخته می‌شود چیست و علت گرایش جوانان به استفاده از مدل و مدهای روز بخصوص در میان دختران چیست؟
تعریف مد
"جورج سیمل" معتقد است که "مد" عبارت است از تغییر غیر متمرکز جنبه‌های فرهنگی زندگی انسان که از یک تنش اساسی و پایه‌ای در وضعیت اجتماعی انسان‌ها ناشی می‌شود.
از طرفی هر کدام از ما تمایل داریم تا ضمن آن که از دیگران تقلید می‌کنیم وجوه و شاخصه‌های خاص خود را نیز دارا باشیم و بر همین اساس است که مدها مدتی مورد پذیرش قرار گرفته و بعد از مدتی دیگر با اقبال عمومی مواجه نشده و به اصطلاح "دمده" می‌شوند و این اتفاق زمانی می‌افتد که "مد"ی بسیار فراگیر شود، بدین ترتیب که ابتدا طرح یک لباس یا یک نوع آرایش مو و صورت به طبقات بالای جامعه نفوذ کرده و سپس به سرعت بدل‌های آن به طبقات پایین تر می‌آید و آنگاه است که طبقه بالا برای حفظ برتری خود به یک "مد" جدید روی می‌آورد؛ اما نکته حائز اهمیت آن است که "مد" تنها محدود به لباس، آرایش مو و صورت نمی شود، طرز نشستن،صحبت کردن، راه رفتن، استفاده از وسایل زندگی، ظروف و. .. نیز هر روز با مد تغییر می‌کند حتی در جامعه ما خوردن برخی از غذاها نیز به صورت مد روز در آمده یا این که منسوخ می‌شود، برای مثال امروزه خوردن انواع "فست فود"ها همان اندازه در میان مردم مد شده است که با راه افتادن سفره خانه‌های لوکس و پر تجمل، غذاهای سننتی رواج یافته‌اند در صورتی که در گذشته خوردن بسیاری از غذاها بخصوص در میان جوانان بشدت از بین رفته بود.
معیارهای زیبایی و مد
بسیاری معتقدند که معیارهای زیبایی در قرن بیست و یکم تغییر کرده و دیگر معیارهایی که در گؠ
" یکی از پر هزینه ترین و فراگیرترین
مدهایی که امروزه در بین جوانان شایع است؛ جراحی بینی است و آمار متقاضیان آن هر
روز در حال افزایش است... "
به طور مثال آدمی که در 80-70 سال پیش زندگی می‌کرد به مغزش هم خطور نمی‌کرد که
روزی معیارهای زیبایی و مد از افراد سیاه پوست یا دورگه وام گرفته شود و داشتن
لبان کلفت و بزرگ، پوستان بسیار تیره که امروزه به نام پوست "برنز"
معروف است، موهای زبر و مواج یا داشتن ابروان بسیار نازک جزو معیارهای زیبایی
باشد، اگر چه زشتی و زیبایی امری نسبی است که همواره با تغییر سلایق جامعه تغییر
خواهد کرد؛ اما این معیارها از کجا وام گرفته می‌شود؟
دکتر "محمود توکلی"، روانشناس، در
این باره چنین می‌گوید: زیبایی در هر جامعه و هر دورانی مورد توجه مردم است و خوب
یا بد نمی‌توان انکار کرد که همواره یکی از امتیازات افراد به شمار می‌رفته است تا
اینجا نه تنها هیچ مشکلی وجود ندارد بلکه اهمیت ندادن منطقی آن بخصوص در میان
جوانان نگران کننده است، زیرا تجربه نشان داده است که آن دسته از جوانانی که به
زیبایی و آراستگی خود اهمیت نمی‌دهند در معرض انواع بیماری‌های روحی و روانی چون
افسردگی و. .. قرار دارند و علاوه بر آن بیشتر در معرض خطرات اجتماعی و انحرافات
قرار می‌گیرند؛ اما این مسئله آن زمانی نگران کننده می‌شود و حتی در بسیاری از
موارد شکل بیماری به خود می‌گیرد که از حالت عادی خود خارج شده و تمام فکر و ذهن
یک فرد را به خود معطوف کند به نحوی که در بسیاری از مواقع باعث بروز انواع بیماری
و ناهنجاری می‌شود، برای مثال کسانی که بیش از اندازه به زیبایی خود اهمیت می‌دهند
یا دچار اعتماد به نفس کاذب می‌شوند یا این که اعتماد به نفس خود را به شکل کامل
از دست می‌دهند که هر دوی این حالات می‌تواند خطرناک باشد.
وی اضافه می‌کند: از طرفی توجه به این معضل سبب می‌شود تا مهمترین و پر اهمیت ترین
مسئله در زندگی جوانان این مسئله شده و بنابراین آنان را از بسیاری از فعالیت‌های
اجتماعی باز می‌دارد یا آن که باعث می‌شود اگر چنانچه به فعالیت اقتصادی‌ای مشغول
هستند، نتیجه کلیه فعالیت‌های خود را صرف این امر کنند.
وی درباره علت گرایش افراطی جوانان به معیارهای زیبایی و مد می‌گوید: این مسئله
دلایل گوناگونی دارد، اگر چه جوانان در تمام دنیا به اینگونه معیارها توجه دارند؛
اما جوانانی که در جوامع در حال گذر زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض این مسئله قرار
دارند، به طوری که استفاده از بسیاری از مارک‌های معروف به اندازه‌ای که در این
کشورها خریدار دارد در خود کشورهای تولید کننده (اگر با این قیمت‌ها عرضه شود)
خریدار ندارد، برای مثال در ایران ممکن است، جوانی که در سطح زندگی متوسط و حتی
متوسط رو به پایین قرار دارد، مایل باشد که خود را با جدیدترین معیارهای مد و
زیبایی منطبق سازد و در این راه از هیچ کوششی حتی تحت فشار گذاشتن خود یا خانواده‌اش
هم دریغ نمی‌کند.
این روانشناس ادامه می‌دهد: از طرفی افرادی که از اعتماد به نفس کمتری برخوردارند و علاوه بر آن هیچ مزیت فکری و عقیدتی ندارند سعی می‌کنند که بسیاری از ضعف‌های خود را با پوشیدن لباس‌ها و جواهرات گران قیمت و مد روز پنهان کنند و بدین وسیله خود را در معرض تحسین‌های دیگران قرار دارند.
جراحی بینی
یکی از پر هزینه ترین و فراگیرترین مدهایی که امروزه در بین جوانان شایع است؛ جراحی بینی است و آمار
" با توجه به این که بینی از مهمترین اعضای بدن در نگهداری سلامت فرد و حفظ سایر اعضاست و فردی که تنفس خود را از راه بینی از دست بدهد نه تنها در زندگی فردی که در روابط اجتماعی نیز مشکلات زیادی را تجربه خواهد کرد، توجه به اصول علمی این رشته بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد... "
متقاضیان آن هر روز در حال افزایش است.
"محمد حسین حکمت آرا" در این باره می‌گوید: بر خلاف تصور عموم مردم که زیبایی را مهمترین ملاک موفقیت عمل جراحی بینی تلقی می‌کنند جراحی پلاستیک و زیبایی باید با حفظ عملکرد این عضو باشد و این موضوع از مهمترین موارد در رشته جراحی بینی محسوب می‌شود.
وی اهمیت دادن به فیزیولوژی بینی را بسیار مهم تلقی کرده و می‌گوید: سلامت این عضو در سلامت افراد نقش بسیار مهمی دارد.
حکمت آرا اضافه کرد: با توجه به این که بینی
از مهمترین اعضای بدن در نگهداری سلامت فرد و حفظ سایر اعضاست و فردی که تنفس خود
را از راه بینی از دست بدهد نه تنها در زندگی فردی که در روابط اجتماعی نیز مشکلات
زیادی را تجربه خواهد کرد، توجه به اصول علمی این رشته بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد.
متاسفانه امروزه جراحی بینی یکی از رایج ترین مدها در بین جوانان شناخته شده است
به نحوی که افرادی که بینی خود را جراحی می‌کنند یا حتی آنانی که این کار را نمی‌کنند،
" ضمن آن که اکیدا توصیه می‌کنیم که از این مواد تا حد امکان استفاده نشود،
باید در صورت استفاده لااقل از استاندارد و سالم بودن آنان اطمینان حاصل کنند، ضمن
آن که در صورت استفاده از این مواد، از مواد نگهدارنده و ماسک‌های طبیعی نیز استفاده
کنند... "
با زدن برچسب‌های طولانی مدت می‌خواهند این موضوع را به رخ همگان بکشند و این در
صورتی است که بسیاری از آنان از مضرات احتمالی جراحی بینی مانند از دست دادن حس
بویایی، مشکلات تنفسی، تغییر صدا یا حتی خطر مرگ آگاه هستند.
دکتر "حسینی"، جراح زیبایی، در این باره می‌گوید: جراحی بینی را به طور
کلی می‌توان به دوبخش تقسیم کرد بخشی که به علت پاره‌ای از مشکلات ناچار به جراحی
بینی هستند و عده دیگر که به خاطر زیبایی به این کار اقدام می‌کنند که این گروه
بیشتر در فاصله سنی 18 تا 25 سال قرارداشته و اتفاقا بر خلاف تصور عمومی در بین
دختران و پسران به یک اندازه رواج دارد
وی افزود: نیازهایی که به دنبال آنها جراحی بینی لازم و اجتناب ناپذیر است شامل انحراف مادرزادی و ژنتیک بینی و ضربه دیواره میانی است که تنفس را مختل کرده و همچنین در صورت بروز بیماری‌هایی مانند جذام و تومور نیاز به جراحی اجتناب ناپذیر می‌شود.
وی اضافه می‌کند: اما پیش از این که این نیازها در جراحی بینی وجود داشته باشد، نیازهای روانی است که افراد را به این واکنش وا می‌دارد، به نحوی که برخی افراد با وجود آن که از استطاعت مالی کافی برای این کار برخوردار نیستند، حاضرند تا خود را در معرض بیشترین آسیب‌های روانی و مالی قرار دهند تا این کار را انجام دهند، برای مثال من خودم بیمارانی دارم که عنوان می‌کنند که حاضرند چند برابر مبلغ مورد نیاز را به من بدهند تا مبلغ دریافتی را طی چند قسط از آنان دریافت کنم و وقتی علت این اصرار را از آنها می‌پرسم، می‌گویند که حاضرند تمام زندگی خود را بدهند تا این امر برایشان محقق شود.
دکتر حسینی ادامه می‌دهد: البته این موضوع را باید تا حد زیادی به عدم ارائه الگوهای مناسب به جوانان مرتبط دانست،امروزه تنها الگوهای قابل ارائه به جوانان چهره‌های ورزشی یا سینمایی هستند که نکته چندان حائز اهمیتی جز چهره مناسب ندارند و بنابراین ما گاهی با افرادی مواجه می‌شویم که عنوان می‌کند که فلان عضو ما را شبیه فلان هنرپیشه یا فوتبالیست جراحی کنید و هر چقدر که آنان را توجیه می‌کنیم که این امکان وجود ندارد زیر بار نمی‌روند.
لوازم آرایشی
استفاده از لوازم آرایشی ارتباط مستقیمی با زیبایی و مد دارد، کسی به درستی نمی‌داند که تاریخ استفاده از لوازم آرایشی چه زمانی بوده است؛ اما به هر حال امروزه استفاده از لوازم آرایشی در میان زنان به اندازه‌ای اهمیت دارد که بسیاری از زنان نمی توانند زندگی بدون این لوازم را حتی تصور کنند و البته در این میان سهم زنان شرقی و بخصوص ایرانیان بسیار مهم است.
آمار رسمی نشان می‌دهد که 66 درصد لوازم
آرایشی زنانه از مرزهای ترکیه، پاکستان و جمهوری‌های استقلال یافته شوروی سابق
وارد کشور می‌شوند.
آنچه در این میان از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است، آن که سن استفاده از
لوازم آرایشی در ایران بشدت کاهش یافته است، بدون آن که فرهنگ استفاده از لوازم
نگاه دارنده پوست در بین دختران رواج پیدا نکند.
دکتر "محبوبه گرچی" متخصص پوست در این باره می‌گوید: استفاده مکرر از لوازم آرایشی سبب چین و چروک و حتی پیری زودرس می‌شود و گاهی استفاده از مواد آرایش نامناسب می‌تواند به حساسیت‌های شدید پوستی، جوش زدن و آسیب‌پذیری پوست منجر شود.
وی اضافه می‌کند: بنابراین ضمن آن که اکیدا توصیه می‌کنیم که از این مواد تا حد امکان استفاده نشود، باید در صورت استفاده لااقل از استاندارد و سالم بودن آنان اطمینان حاصل کنند، ضمن آن که در صورت استفاده از این مواد، از مواد نگهدارنده و ماسک‌های طبیعی نیز استفاده کنند.
ساماندهی مد و لباس
پایبندی معقول به سنن و آداب و فرهنگ جامعه یکی از الزامات اصلی است که باید در پیروی از مد توجه بیشتری به آن شود، بر همین اساس مجلس تصمیم گرفته است تا طرح ساماندهی مد و لباس را ارائه دهد، در همین خصوص الهام امین زاده، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، گفته است: "مجلس نمی‌خواهد ایجاد مد کند، تنها کار مجلس سیاستگذاری در خصوص مد و لباس است."
" الهام امین زاده" افزود:"ساماندهی بحث مد و لباس به معنای محدود کردن و نا زیبا کردن پوشاک زنان و جوانان نیست."
به گفته وی مجلس قصد دارد با دخالت در نحوه ارائه پوشاک از سوی تولیدکنندگان به زنان و جوانان، سیاستی را اتخاذ کند که پوشاک متناسب با فکر و قامت ایرانی بر تن آنها بنشیند.
این نماینده اظهار داشت: قرار نیست مجلس مد و
زیبایی را نفی کند. مجلس به خواست جوانان و زنان احترام می‌گذارد و آنها می‌توانند
مطابق میل خویش لباس برتن کنند.
وی تاکید کرد: ساماندهی مد و لباس در کمیسیون فرهنگی مجلس می‌تواند گامی بلند برای
تطابق فرهنگ ایرانی با پوشش ایرانیان باشد.
